ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට අනාගතයේදී විය හැකි දේ. ( පළමු කොටස ) what is happening to Sri Lanka's economy

               පුද්ගලයෙකුගේ ආර්ථිකය , රටක ආර්ථිකය , ලෝක ආර්ථිකය කියන්නේ වෙන වෙනම කතා කල යුතු දේවල්. එකිනෙකට වෙනස් ලක්ෂණ ඒවාට ඇතුළත් වීම තමයි හේතුව. මුළින්ම ඉහත කාරණා ටික ගැන වෙන වෙනම අවබෝධයක් ලබා ගෙන ඉමු. ඉන්පසුව සාකච්චා කරමු පොත් වල හැදෙන ගණන් මිනුම් වලින් කරන්න පුළුවන් සෙල්ලම් සහ සෙල්ලම් වරදින තැන් ගැන. ඒ වගේම සෙල්ලම් කල යුත්තේ කොහොමද , නොකළ යුත්තේ කුමන තැන් වලදීද , සෙල්ලමෙන් ඉවත් විය යුත්තේ කොතනදීද කියන දේත් අන්තිම වෙන්න කතා කරමු. මේ පෝස්ට් එක ලියවෙන්නේ ආර්ථික විද්‍යා උපාධිදාරීන්ට වගේම , සාමාන්‍ය අවබෝධයක් තියෙන දෙපිරිසම ඉලක්ක කරන්. ඒ නිසා " අයියෝ අපි ඕවා දන්නවා " කියලා අහක බලන්න එපා. මොකද මම එක පාරට අගින් අරන් මුලට දානවා සමහර කන්සෙප්ට්. ඒ නිසා හරිම අවධානෙකින් විවේකීව විතරක් කියවන්න. සියල්ල ඉවර වෙනකම් කියෙව්වොත් මේ සියල්ල ගැන වැටහීමක් ඒවි.


පටුන


01. මූලික අදියරේ පැහැදිළි කිරීම :- පුද්ගල ආර්ථිකය සහ රටක ආර්ථිකය හඳුනාගැනීම.

02. දෙවන අදියරේ පැහැදිළි කිරීම :- ආර්ථික ව්‍යාපෘති සඳහා ණය ලබාගැනීම , ආර්ථික විද්‍යා ප්‍රයෝග , ආර්ථික විද්‍යා ප්‍රයෝග තුළින් මවා පෙන්විය හැකි වත්කම් , මවා පෙන්නූ වත්කම් මත පදනම්ව ආර්ථිකය ගොඩනැගීම වැනි කරුණු සාකච්චා කිරීම.

03. මීළඟ ලිපිය :- තව දුරටත් සිදුකල හැකි ආර්ථික විද්‍යාමය වංචා හඳුනාගැනීම.



                            මූලික අදියරේ පැහැදිළි කිරීම.


                                   පුද්ගලයෙකුගේ ආර්ථිකය .


"AAA" රස්සාවක් කරලා උපයන මුදලත් , "AAAට" එදිනෙදා ජීවිතයේ ජීවත් වීම සඳහා වැය වන මුදලත් එක්ව ගත්තම ඒක " AAAගේ ආර්ථිකය " කියලා කියන්න පුළුවන්.

AAAගේ අදායම

i. රැකියාවෙන් ඔහු උපයන මුදල්

ii. වතුපිටි වලින් ඔහු උපයන මුදල්

iii. ව්‍යාපාර වලින් ඔහු උපයන මුදල්

iv. වෙනත් මුදල් ආයෝජනයක් මගින් ඔහු උපයන මුදල් ( බැංකුවක FD දැමීමක් , පොළියට මුදල් දීම වැනි )

 v. වංචනිකව උපයන මුදල් ( එහෙම ඒවා ඇත්නම් )

vi. ලොතරැයි දිනුමක් වැනි හදිසියේ අතට ලැබෙන මුදල් ( අනපේක්ෂිත මුදල් , දේපළ හිමි වීම්. මේවා ගැනත් බලාපොරොත්තු තියාගන්න හොඳ නැහැ )

vii. අනාගතයේදී බිරිඳගේ පාර්ශවයෙන් ලබෙමට නියමිත දෑවැද්ද ( අනාගත සිහින ලොව. මෙන්න මේවා ගැන බලාපොරොත්තු තැබීම අන්තිම මුග්ධ ක්‍රියාවක් . )

AAAගේ වියදම

i. අහාර කෑම බීම සඳහා යන වියදම්.

ii. ඉඳුම් හිටුම් සඳහා යන වියදම ( නිවාසයක් හැදීමට , තියෙන එක අලුත් වැඩියා කරගන්න , කුළියට නම් ඉන්නේ rent එක ගෙවන්න , බැංකු ණයක් අරන් අලුත් ගෙයක් හදන්න )

iii. ඇඳුම් පැළඳුම් සඳහා යන වියදම.

iv. ප්‍රවාහනය සඳහා යන වියදම් ( රැකියාවට යන්න , ආයේ ගෙදර එන්න . මෙතන වැදගත් කන්සෙප්ට් එකක් තියෙනවා. පස්සේ පැහැදිළි කරන්නම්. මතක තියාගන්න )

v. අම්මා තාත්තා සහෝදරයෝ ගැන බලන්න යන වියදම්

vi. යාලු වෙලා ඉන්න ගෑණු ළමයා හරි , බිරිඳ ගැන බලන්න යන වියදම්.

vii. දරුවෝ ඉන්නවා නම් එයාලට යන වියදම්

viii. අසනීපයක් උනොත් ප්‍රතිකාර සඳහා යන වියදම්

ix. අලුත් විභාග , අධ්‍යාපනය ලබා ගැනීමේ වැඩමුළු වගේ දේවල් වලට යන වියදම් ( රැකියාවේ ප්‍රමෝෂන් ගන්න එහෙම මේවා වැදගත් )

x. අරක්කු , සිගරට් , වෙනත් අවශ්‍යතා සඳහා යන වියදම් ( අනවශ්‍ය වියදම් කියමුකෝ )

xii. වෙනත්

xiii. ණය තුරස් , පොළිය ගෙවීමට වැය වන මුදල ( ණය අරන් තියේ නම් )

xiv. ඉතුරු කිරීම් ( අනාගත ආයෝජන )

ඔන්න ඔය විදිහට අදායම් සහ වියදම් මොනවද කියලා හඳුනා ගන්න ඕනේ. අපි හිතමු 50,000 මාසෙකට ලැබෙනවා කියලා AAAට. දැන් අපි බලමු වැදගත් දෙයක්  AAAගේ  ආර්ථිකය ගැන.


AAAගේ මාසික වියදම 50,000ට අඩු නම්


             AAAට පුළුවන් කිසි කරදරයක් නැතුව තමන්ගේ ජීවිතය සතුටින් ගෙවන්න. ඉතුරු වෙන මුදල් බැංකුවක දාන්න හරි , පොළියට දෙන්න හරි , අලුත් බිස්නස් එකක් පටන් ගන්න හරි , යාලුවෝ එක්ක විනෝද වෙන්න හරි , කුඩු පොඩ්ඩක් ගහලා බලන්න හරි පුළුවන්. ( කුඩු ගහන්න පුරුදු උනොත් නම් AAAගේ අනාගතය අඳුරු වෙනවා. )






AAAගේ මාසික වියදම 50,000ට වැඩි නම්

i. එයාට වෙනවා ණයක් ගන්න යාළුවෙක්ගෙන්. " ලබන මාසේ පඩි ගත්තම දෙන්නම් " කියලා ගන්න පුළුවන්. ඉතින් ඊට පස්සේ ලබන මාසේ පඩි ගත්තම ණය ගෙවන්න ඕනේ. නැත්නම් වෙන්නේ යාළුවා නැවත ණයක් දෙන්නේ නැහැ. බැරි වෙලා හරි නඩුවක් දැම්මොත් එහෙම හිරේ යන්නත් වෙන්න පුළුවන්. ( බැංකුවකින් ගත්ත ණයක් නම් පාරටම වැටෙන්න පුළුවන් )


ii.ණය ගෙවන්න සල්ලි නැත්නම් පුළුවන් තමන් ළඟ තියෙන රත්තරන් මාලයක් වගේ දෙයක් උකස් තියන්න. එහෙම නැත්නම් ගෙදර TV එක එහෙම විකුණලා ඒ සල්ලි වලින් ණය ගෙවන්න පුළුවන්. ( ආයේ පුළුවන් කාලෙක TV එකක් ගන්න ඕනේ. නැත්නම් ගෙදරකට අඩුවක්නේ. )


iii. ටිකක් කල්පනා කරලා තමන්ගේ වියදම් අඩු කරගන්න ඕනේ. ඊට පස්සේ පුළුවන් තව ටිකක් කල්පනා කරන්න මේ වෙච්චි දේ ගැන.අලුත් අදායම් මාර්ගයක් ගැන හිතන්න පුළුවන්. ඉහළ පඩියක් තියෙන නව රැකියාවකට අයදුම් කරන්න පුළුවන්.


iv. තමන්ට පරම්පරාවෙන් ලැබුණ වතු පිටි දේපළ විකුණලා ඒ මුදල් වලින් වියදම් කරන්න පුළුවන් . ( ඒත් ඉඩකඩම් ඉවර උන දාට මොකද කරන්නේ ? )

v. කැමති නම් හොරකම් කරන්න, වංචනික වැඩ කරන්න, බැංකු මංකොල්ල කන්න, තම පෙම්වතියව / බිරිඳව / මව අනාචාරයේ යොදවන්න පුළුවන්. ( අහිතක් හිතන්න එපා. ඒවත් සල්ලි තමයි. ) [ පාරේ බැහැල යන්න බැරි වෙන එක , රට්ටු හූ කියන එක වෙනම කතාවක් ]

හරි අපි මේ හඳුනාගත්තේ පුද්ගලයෙකුගේ ආර්ථිකය ගැන. මේ ටික නැවත වාරයක් කියවන්න. ඒ ගමන් අපේ රටේ දැන් වෙලා තියෙන තත්වෙට පොඩ්ඩක් ආදේශ කරලා බලන්න. සෑහෙන සමාන කම් පෙනේවි.



                                     රටක ආර්ථිකය.


              රටක ආර්ථිකය ගැන දැන් කතා කරන්න පුළුවන් ඉහත " පුද්ගල ආර්ථිකය " කොටසත් උපයෝගී කරගෙන. වර්තමාන ලෝකයේ හැම රටක්ම දැන් පවතින්නේ රාජාණ්ඩු ක්‍රමයෙන් වෙනස්ව. ඒ නිසා වර්තමාන ලෝකයේ ආර්ථික රාමුව ගැන විතරක් කතා කරමු.

රටක අදායම් 


i. ජනතාවගෙන් එකතු කරන බදු මුදල් ( GST , VAT ... etc , etc ) හිතන්න ඔබ සිල්ලර බඩු කඩයක් කරනවා කියලා. වර්ෂයක් අවසානයේ ඔබ රජයට රුපියල් 10,000 ගෙවනවා කියලා හිතමු බදු විදිහට. මේ වගේ සිල්ලර බඩු කඩ 1000 තියේ නම් මුළු ලංකාව පුරාම; රජයේ අදායම 10,000,000 වෙනවා එක වසරකට සිල්ලර කඩ වලින් විතරක්. ( රුපියල් මිලියන දහයක්. ඒ කිව්වේ කෝටියක් )

ii. තොග බඩු කඩ වලින් අවුරුද්දකට රුපියල් ලක්ෂයක් ගන්නවා කියමු ආණ්ඩුවෙන් එක වසරකට. මුළු රට පුරාම තොගබඩු කඩ 100 තියෙනවා කියමු. දැන් ආණ්ඩුවේ වාර්ෂික අදායම රුපියල් ලක්ෂ 100 වෙනවා තොගබඩු කඩ වලින් විතරක්.


iii. හිතන්න ඔබ ව්‍යාපාරයක් කරනවා කියලා ස්වයංරැකියාවක් විදිහට. රජය විසින් ඔබෙන් ගන්නවා වර්ෂයකට රුපියල් ලක්ෂ දෙකක්.එවැනි ව්‍යාපාර 1000 තියෙනවා කියලා හිතමු රටේ. දැන් ආණ්ඩුවේ වාර්ෂික අදායම රුපියල් ලක්ෂ 2000 වෙනවා ව්‍යාපාරිකයන්ගෙන් විතරක්. ( රුපියල් මිලියන 200. )


iv. හිතන්න කෙනෙක් කසාද බඳිද්දී ආණ්ඩුවට රුපියල් 5000 ගෙවන්න ඕනේ කියලා. එක අවුරුද්දකට විවාහ ලක්ෂයක් උනා නම් රජයේ අදායම කීයද ? රුපියල් 500,000,000 . ඒ කියන්නේ මිලියන 500 . නැත්නම් ලක්ෂ 5000. ( මේවත් බදුද ඇත්තටම. හරියටම තමන්ගේ බිරිඳගේ යට ඇඳුම් කාමාතුරයන්ට විකුණනවා වගේ වැඩනේ. විකුණලා විකුණලා අන්තිමට බිරිඳට හදිස්සියට අඳින්නවත් යට ඇඳුමක් නැති වෙනවා නේද ? )



v. හිතන්න ඔබ රත්තරන් බඩු හදන කෙනෙක් කියලා. ලංකාවේ රත්තරන් නැති නිසා දකුණු අප්‍රිකාව වගේ රටකින් තමයි ඔබට රත්‍රන් ගේන්න වෙන්නේ. ඔබ ලංකාවට ගේන සෑම රත්‍රන් පවුමක් සඳහාම රජය විසින් ඔබෙන් රුපියල් 5000 අය කරනවා කියලා හිතමු. වර්ෂයක් ඇතුළත ලංකාවට ගේන රත්‍රන් ප්‍රමාණය පවුම් මිලියන 20 කියලා. ( පුදුම වෙන්න එපා. අපි සංවර්ධිත රටක්. ලක්සෙට කොඩිය දාන රටක් ) දැන් වාර්ෂික අදායම කීයද රජයේ?  ඒ කියන්නේ  20,000,000 x රුපියල් 5000 = 100,000,000,000. ඒ කියන්නේ රුපියල් මිලියන ලක්ෂක්. නැත්නම් රුපියල් කෝටි 10,000. එහෙමත් නැත්නම් රුපියල් බිලියන 100.
( මෙහෙම බද්දක් ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ නැහැ හොඳද ? )

එක රන්බඩු කඩයක මසකට විකුණන පවුම් ගණන = 50 ක් නම්
එක නගරයක ඇති රන්බඩු කඩ = 20ක් නම්
මුළු මාසය පුරා නගරය තුළ අලෙවි වූ පවුම් = 1000
එවැනි නගර 200 රටෙහි  ඇති නම්  = පවුම් 200,000

වසරකට අලෙවි වන පවුම් ගණන = 200,000 x 12 = 24,000,000

( සාමාන්‍යයෙන් එක් වසරකට රන් පවුම් මිලියන 36 කට වඩා ලංකාවට පැමිණේ )

vi. හිතන්න ඔබේ සිල්ලර බඩු කඩේට ප්‍රයෝජනය පිණිස ජපානය වගේ පිට රටකින් වාහනයක් ගේන්න උනා කියලා. අපි හිතමු ඒ වාහනය ලක්ෂ 5 යි කියලා ජපානේදී. නැවක දාල වාහනේ ගේන්නත් පුළුවන් කියමු 85,000 වගේ යද්දී. හැබැයි ඔබ පිටරටින් වාහනයක් ගේනකොට රජය විසින් ඔබෙන් ලක්ෂ 5 ක බදුමුදලක් ගත්තා කියමු. ( හරියට රත්තරන් ගේනකොට බද්දක් දැම්මා වගේ )මේ වගේ වාහන 5000ක් එක වසරකට ආවොත් රජයේ වාර්ෂික බදු අදායම කීයද ? 500,000 x 5000 = 2,500,000,000 . ඒ කියන්නේ රුපියල් මිලියන 2500. රුපියල් කෝටි 250.

                ලංකාවට වාහන ගෙන්වීමේදී අය කරන බදු ප්‍රතිශතය 135 - 340% වැනි ඉතාම ඉහළ අගයක් ගන්නේ. ඒ කියන්නේ ලක්ෂ දහයක් වෙන වාහනයකට බදු විතරක් අය කරනවා ලක්ෂ 34 විතර ***NOTE. ඇත්තටම මේවා සාධාරණ බදුද ? වාහනයක් හදලා , නැවක පටවලා , ඔක්කෝම කරලා එවන්න යන්නේ ලක්ෂ 10යි. ඒත් රජය විසින් ලක්ෂ 34 අය කරනවා. මේවා බදුද ? නැත්නම් වෙන මොනවා හරිද ? වාහනයක් ගෙනත් එකෙන් කීයක් හරි හම්බ කරන් මිනිස්සුන්ට ඔලුව උස්සන්න තියෙන අවස්ථාවක් නේද මේ නැති කරන්නේ ?

වාහනයේ සැබෑ වටිනාකම = ලක්ෂ 10
වාහනයේ බදු මුදල = ලක්ෂ 34
වාහනය වෙනුවෙන් ඔබට දැරීමට සිදු වන මුළු මුදල = 44

vii. ඊළඟ දේ තමයි රජයේ ව්‍යාපාර වලින් ලබන මුදල්. හරියට ලංගමය , විදුලිබල /ජල මණ්ඩලය , සීනි කර්මාන්තශාලා , සමුපකාර සේවා , සතොස වැනි තොග බඩු ව්‍යාපාර , තුනී ලෑලි සංයුත මණ්ඩලය , වී අලෙවි මණ්ඩලය , සළුසල වැනි ව්‍යාපාර තුළිනුත් විශාල මුදලක් වාර්ෂිකව ලබනවා රජය .( ඇයි අමුතු විදිහට මගේ දිහා බලන්නේ ? ) මේ ව්‍යාපාර රජයේම පාලනය ඇතුව ක්‍රියාත්මක වෙන ආයතන. මෙවැනි ආයතන හරියට ක්‍රියාත්මක කලොත් ජනතාව මත පැටවෙන බදු ප්‍රතිශතය අඩු කරන්න පුළුවන්.



රටක වියදම්


i. රටේ නායකයා ඇතුළු පාර්ලිමේන්තු පිරිස නඩත්තුව. ඔවුන්ගේ සියලු අවශ්‍යතාවයන් සඳහා මුදල් වෙන් කල යුතුය.නැත්නම් පාලනය අස්ථාවර වෙලා මේ රට විනාශ වෙන්න පුළුවන්. එක් මන්ත්‍රී වරයෙකුට මසකට ලක්ෂ 50 පමණ වන සේ මන්ත්‍රී වරුන් 225 කට ලක්ෂ 11,250ක් පමණ වැය වේ. අවුරුද්දකට ඔවුන් වෙනුවෙන් ලක්ෂ 135,000 පමණ මුදලක් අවශ්‍යයි. ඒ කියන්නේ රුපියල් මිලියන 13,500. කෝටි 1350 පමණ ඕනේ මේ මන්ත්‍රී වරුන් නඩත්තු කරන්න. ඒත් ඒ වියදම ගැන හිතන්න එපා. අද අපි මෙහෙම යහතින් ජීවත් වෙන්නේ ඒ අයට පින් සිද්ද වෙන්න.


ii. මූලික යටිතල පහසුකම් ඇති කිරීම. මාර්ග සංවර්ධනය , විදුලි බලය ලබා දීම , නව ඉඩම් ලබා දීම වැනි දේවල්.


iii. රටෙහි ජීවත්වන ජනතාවගේ සෞඛ්‍ය වෙනුවෙන් මුදල් වැය කිරීම.( රුපියල් කෝටි 6200 - 8000 වගේ අගයක් තිබුණේ 2011 කාලයේ වගේ )


iv. රටෙහි ජීවත් වන ළමා පරපුරට අධ්‍යාපනය ලබාදීමේ වියදම්. පාසල් , විශ්වවිද්‍යාල , පිරිවෙන් ඇති කිරීම වැනි කටයුතු.


v. රජයේ වෙනත් සේවාවන් සඳහා මුදල් යෙදවීම .


vii. රටෙහි පාලන ව්‍යුහයේ වැදගත් තැනක් ගන්න රජයේ ආයතන වෙනුවෙන් වැය වන මුදල්. ( කච්චේරි , ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල වැනි ආයතන වල වියදම්. මෙවැනි දේවල් ඉතාම අවශ්‍යයි රටකට. රජයේ සේවකයින්ට වැටුප් ගෙවීමට කෝටි 41400 පමණ වැය වෙනවා වර්තමානයේ )


viii. මේ ආකාරයේ අනේක විධ කටයුතු වලට මුදල් අවශ්‍ය වේ.

ix. යුද්ධයක් ක්‍රියාත්මක වේ නම් අනිවාර්යෙන් යුධ වියදම් සඳහා මුදල් වැය වේ. ( රුපියල් කෝටි 21,500 පමණ වුණා 2011 වගේ කාලයේ වාර්ෂික යුධ වියදම් )


x. දැනට රටේ නැති දේවල් වෙනත් රටකින් ගෙන්වීමට මුදල් අවශ්‍යවේ. බොරතෙල් , ලෝහ වර්ග , ඇඳුම් පැළඳුම් , මිදී , දොඩම් , කිරි , ඇපල් , ස්ට්‍රෝබෙරි , ආයකටු , හැට්ටකටු , ඉඳි කටු , වාහන , මුද්‍රස්ෆලන් වැනි දේවල්.


xi. වෙනත් රටවලින් ගත්ත ණය වාරික ගෙවීම් සහ , පොළිය ගෙවීම්. ( දැනට රටේ මුළු ණය ප්‍රමාණය රුපියල් බිලියන 4000 ඉක්මවලා තියෙන්නේ. සමහර ගණන් මිණුම් ව්‍යාජ ලෙස සඟවලා. කිසිම කෙනෙකුට ඇඟිල්ල දික් කරන්න බැරි විදිහේ උප්පරවැට්ටි ගහලා ගහලා මුළු ආර්ථිකයේම තිබුණ විනිවිධ භාවය කෙලෙසලා ඉවරයි මේ වෙනකොට. අපි ණය වෙලා ඉන්නේ ලෝකෙට ඩොලර් බිලියන 47ක් විතර . මම මෙතන ඉදිරිපත් කරපු ගණන් මිණුම් ටික සම්පූර්ණ අනික් පැත්ත ගහන විදිහේ දේවල් ටිකක් මහ බැංකුවට ඉදිරිපත් කරන්න පුළුවන් හිස් වටිනාකම් ආදේශ කරලා )


xii. පොදුවේ මේ විදිහට රජයකට වැය වන වියදම් සළකන්න පුළුවන්. විකට ස්වරූපයක් ගන්න වියදම් තිබීම ගැන කරන්න දෙයක් නැහැ. උදාහරණෙට ගත්ත රට අනුව ඉතින් තත්වය වෙනස් වෙනවා නෙව.






          ඉහත මම සඳහන් කරලා තියෙන්නේ රටක රජයක් විසින් අදායම් ලබා ගන්නා ක්‍රම සහ වියදම් වන ආකාරයන් ගැන මූළික වැටහීමක් ගන්න පුළුවන් විදිහේ පෙළගැස්මක්.

දැන් ඔබට

පුද්ගලයෙක්ගේ ආර්ථිකය ගොඩනැගෙන විදිහ,
ඔහුගේ ආර්ථිකය නගා සිටුවීමේ විධි,
ඔහුගේ ආර්ථිකය විනාශ වීමේ විධි,
ඒවාට විසදුම් සෙවීම සඳහා මූලික දැනුමක් සේම



රටක මූලික වියදම් සහ අදායම් ගැන අවබෝධයක්,
රටක ආර්ථිකය ගොඩනැගී ඇති ව්‍යුහය ගැන අවබෝධයක්,
රටක ආර්ථිකය කඩා වැටුණොත් සිදුවිය හැකි විපත් ගැන සුළු වැටහීමක් ලැබී තිබිය යුතය.






මෙතනින් එහාට මීට වඩා සවිස්තරව මේ කරුණු ගැන සලකා බලමු. ( කරුණාකරලා මෙතැනින් එහාට කියවන්න කලින් විනාඩි 5 ක විවේකයක් වත් ගන්න . )

                      දෙවන අදියරේ පැහැදිළි කිරීම


           මේ කොටස තුළින් මම කරුණු කියන්නේ රටක ආර්ථිකය , විණිමය අනුපාත පරිවර්තනය , ලෝක ආර්ථිකය සමග කටයුතු කිරීමේ මූලික න්‍යායන් , ආර්ථික ප්‍රයෝග , යහපත් ආර්ථික ප්‍රයෝග , ආර්ථික ප්‍රයෝගම පාරාවළල්ලක් වීමේ අවස්ථා ගැන.ඊට කලින් කෙනෙක් ණයක් ලබා ගැනීමකදී වෙන සංසිද්ධියක් ගැන දැනුවත් වෙමු.


    පුද්ගල ණයක් ලබාගැනීමේදී සැළකිලිමත් විය යුතු අවස්ථා.


01. ඔබ වෙනත් කෙනෙක්ගෙන් ණයක් ගන්නේ ඇයි :- ඔබ ළඟ ප්‍රමාණවත් මුදල් නැති නිසා.

02. ණයට ගත්ත මුදල අරන් කරන්නේ මොකක්ද :- ඔබේ අවශ්‍යතාවයක් සඳහා යෙදවීම.

03. ඔබේ අවශ්‍යතාවය කුමක්ද :- එක්කෝ අලුත් භාණ්ඩයක් මිළදී ගන්න , අලුත් වාහනයක් ගන්න , ඉඩමක් ගන්න , අලුත් ඇඳුමක් ගන්න , එක්කෝ වෙනත් ණයක් පියවන්න.

04. ණය පියවීමේ හැකියාවක් තිබීමේ වැදගත්කම මොකක්ද :- නියමිත දිනට ණය මුදල පියවීමට හැකි වෙනවා. වැල් පොලි එකතු වීමේ අවදානමෙන් මිදෙනවා. දඩ පොලි එකතු වීමෙන් වැලකෙනවා. නැවත දිනක ඔබට ණයක් දීමට ඕනෙම කෙනෙක් පසුබට වෙන්නේ නැහැ.

05. ණයක් ගැනීමේදී ගත යුත්තේ කොපමණ ප්‍රමාණයක්ද :- ඔබ සතු මුළු දේපළ , වත්කම් ප්‍රමාණය රුපියල් ලක්ෂ 100 කියමු. අනිවාර්යෙන්ම එයින් 30% කට වඩා ඔබ ණය විය නොයුතුයි. සිහින ලෝක මත පදනම්ව , සිහින අදායම් මත පදනම්ව , සිහින ව්‍යාපාර මත පදනම් කිසිසේත් ණය ලබා නොගත යුතුය.

06. ලබා ගත් ණය මුදල කොපමණ කාලයක් ඇතුළත ගෙවීමට හැකිද :-

i. මාසික ණය වාරිකය වැඩි වීමේදී ඔබට දරන්නට වෙන බර වැඩි විය හැකියි. එහෙත් ඉතා කෙටි කලක් තුළදී ණයෙන් නිදහස් වීමට පුළුවන්.

ii. මාසික ණය වාරිකය අඩු වීමේදී ඔබට දරන්නට වෙන බර අඩුයි. එහෙත් අවුරුදු ගණන් ඇදි ඇදි යන ණයකට කරගැහුවා කියන්නේ තනිකර මානසික පීඩනයක් වෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම පොලි මුදල් ලෙස ඔබ අති විශාල මුදලක් නිකරුණේ ගෙවලා තියෙන්න පුළුවන්.


07. ණයට ගත්ත මුදල් වතුරේ ගියොත් මොකද වෙන්නේ :-

i. ඔබේ සියළු සැලසුම් අසාර්ථක වෙනවා නේද ? ඔබ ලක්ෂ 30 ක් ණයට ගත්තා කියමු. ඒ සියල්ල විනාශ උනා කියන්නේ ඔබේ වර්තමාන මුළු වත්කම් ප්‍රමාණය කීයද ? ලක්ෂ 100 - 30 = ලක්ෂ 70 . ඒ ණයෙන් නිදහස් වෙන්න තව ලක්ෂ 30 ගත්තා කියමු. ඒකත් විනාශ උනොත් මොකද වෙන්නේ ? පොළිය සමග ඔබ දැන් ලෝකෙට ලක්ෂ 40 විතර ණයයි. දැන් ඔබේ මුළු වත්කම් ප්‍රමාණය කීයද ? ලක්ෂ 70 - 40 = ලක්ෂ 30.

ii. මේ වෙද්දී ඔබ ලක්ෂ 30 නිසා ලක්ෂ 70 ක දේපළ විනාශ කරගෙන ඉවරයි.


08. දිගින් දිගටම මේ විදිහට මුදල් අක්‍රමවත් විදිහට පාලනය කරලා අතේ සතේ නැති තැනට පත් උනා කියන්නේ ඔබ ඉවරයි. නැවත බලාපොරොත්තුවක් තියන්න බැහැ. ඔබ පොලි ගෙවිය යුතුයි , දඩ පොලි ගෙවිය යුතුයි. ඔබේ සියලු අදායම් මාර්ග විනාශ වෙලා නම් පොලි තියා ණය වාරිකය වත් ගෙවන්නේ කොහොමද?



පොඩි ආර්ථික විද්‍යා ප්‍රයෝගයක් ඇප්ලයි වෙන තැනක් බලමු.



                හිතන්න ඔබ සතුව ලක්ෂ 100 ක දේපළ තියෙනවා කියලා. එය ඇපයට තියලා ඔබ තවත් ලක්ෂ 30ක් ණයට ගන්නවා.ඒකෙන් හදනවා තට්ටු දෙකේ කඩකාමරයක්. කඩකාමරය හැදුවට පස්සේ ඒක මිල කරන්න පුළුවන් කියමු ලක්ෂ 50 කට. දැන් අපි බලමු ඔබ සතු මුළු දේපළ වල වටිනාකම.

ඔබ සතු දේපළ වල වටිනාකම් = ලක්ෂ 100 ( ණය මුදල ගැනීමට ප්‍රථම )

ණය මුදල ලබා ගත් පසු ඔබට පරිහරණයට ඇති මුළු දේපළ ප්‍රමාණය = {ලක්ෂ 100 + 30} = ලක්ෂ 130

කඩකාමරය ලක්ෂ 50 කට මිල කල හැකි නම් දැන් ඔබ සතු දේපළ = ලක්ෂ 100 + 50 = ලක්ෂ 150



             එහෙත් මතක තබා ගන්න ලෝකයා හමුවේ ඔබට මෙසේ ගණන් පෙන්විය හැකි මුත් සැබෑ ලෙස ඔබට මේ ලක්ෂ 150 කිසි සෙත් අයිති නැහැ. ඔබ ලක්ෂ 70 ක හිමිකරුවෙක් පමණයි. එසෙම ලක්ෂ 30 ක ණය කාරයෙක්. ****පුද්ගල ණයක් ලබාගැනීමේදී සැළකිලිමත් විය යුතු අවස්ථා.**** හීදී සාකච්චා කල කරුණු අනුව ඔබ සතු අවදානම තේරුම්ගත හැකිද ? ලක්ෂ 30ක් නිසා ඔබේ දේපළ ප්‍රමාණය ලක්ෂ 150 දක්වා ඉහළ ගියා සේම , වැඩ වැරදුණොත් ඔබ සතු සියල්ල අහිමිව යන ආකාරය/අවදානම තේරුම් ගත හැකිද ?




ප්‍රයෝගයම තව දුරටත් 01 . ( වඳුරට දැලි පිහිය ලැබීම )


           හිතන්න ඔබ ලක්ෂ 30 ණයට ලබාගෙන බස් රථ සේවයක් ආරම්භ කළා යැයි. එමගින් ඔබ මසකට ලක්ෂ 2 ක ශුද්ධ ලාබයක් ලබාගනී යැයි සිතන්න.


දැන් ඔබ සතු මුළු දේපළ/ව්‍යාපාර/අදායම් මාර්ග වල වටිනාකම = ස්ථාවර දේපළ + බස් රථය + එහි අදායම {ලක්ෂ 100 + ලක්ෂ 30 + මසකට ලක්ෂ 2ක්}



මීළඟ වසර සඳහා ඔබ සතු දේපළ හි වටිනාකම = ලක්ෂ 100 + ලක්ෂ 30 + මසකට ලක්ෂ 2 x 12 = ලක්ෂ 154


             ලෝකයා හමුවේ මෙසේ ගණන් පෙන්විය හැකි මුත් ඔබ තවමත් ණය හිමියෙක් පමණයි.  ඔබ මේ ගණන් පෙන්වන්නේ සැබෑ ලෙසම ඔබට අයිති නැති දේපළ සඳහායි.


ප්‍රයෝගයම තවදුරටත් 02. ( ස්වයං වින්දනය )



         ඔබ කෙසේ හෝ ලක්ෂ 60 ක ණයක් ලබාගත්තා යැයි සිතමු. දැන් ඔබ සිව් මහල් ගොඩනැගිල්ලක් හදනවා ඒ මුදලින්. වැඩ නිමා කිරීමෙන් පසු එහි වටිනාකම ලක්ෂ 120 දක්වා ඉහළ ගියා යැයි සිතමු. දැන් ඔබට ලෝකයා හමුවේ මෙසේ ගණන් පෙන්විය හැකිය.



ඔබ සතු දේපළ වල වටිනාකම් = ලක්ෂ 100 ( ණය මුදල ගැනීමට ප්‍රථම )

ගොඩනැගිල්ල ලක්ෂ 120 කට මිල කල හැකි නම් දැන් ඔබ සතු දේපළ = ලක්ෂ 100 + 120 = ලක්ෂ 220

            මෙලෙස ලෝකයා රවටමින් ඔබට ලක්ෂ 220 හිමි අයෙක් සේ පෙනී සිටිය හැකියි. එහෙත් ඔබේ සැබෑ ණය බර සහ අවධානම කෙසේද ? මොහොතෙන් ඔබේ ලෝකයම විනාශ වී ගියහොත් ඔබට කෙසේ වත් ණය මුදල හෝ ගෙවීමට හැකිද ?


ප්‍රයෝගයේ අවසානය . ( ගොන් පාර්ට් එක )



ඔබ සතුව තිබු දේපළහි වටිනාකම් = ලක්ෂ 100
ප්‍රයෝග වලින් පසු ඔබ ගොඩ නැගු වටිනාකම් = ලක්ෂ 220

ලක්ෂ 220ක හිමිකරුවෙක් සේ පෙනී සිටිමින් ඔබ නැවත ලක්ෂ 100 ක ණය මුදලක් ගත්තා යැයි සිතන්න. එයටත් සෙප්පඩවිජ්ජා දමමින් ඔබ ලක්ෂ 500 පමණ දේපළ ඇති අයෙක් සේ කටයුතු කරයි නම්,

ඔබ සතු මිහිපිට ඇති දේපළ හි වටිනාකම් = ලක්ෂ 100
සෙප්පඩ විජ්ජා දැමීමෙන් පසු වටිනාකම් = ලක්ෂ 500
ඔබ ලෝකයට ණය මුදල් = ලක්ෂ 400

 සියල්ල අවසානයේ වෙන දේ = යන්තන් කාලා ඇඳලා ඉන්න තිබ්බ ලක්ෂ 100 ත් නැති කරගෙන ලෝකෙට ලක්ෂ 400 ක ණය කාරයෙක් වෙලා පාරටම වැටෙනවා. ආයේ කිසිම කෙනෙක්ගෙන් උදව්වක් ගන්න බැහැ. අම්මා අප්පා වත් අත දෙන්නේ නැහැ. මොකද එයාලව කලින්ම විකුණලා ඉවරනේ ආඩම්බර කාර පුතා... ලක්ෂ 1000 ක හිමිකරුවෙක් මේ විදිහේ දෙයක් කළොත් ඔහු කොපමණ මුදලක් ලෝකෙට ණයද ? කෝටි දහස් ගණනින් මෙවැනි වංචාවක් කළහොත් ඇති වන බලපෑම කොපමණද ?




රටක ආර්ථිකයට මෙහෙම දෙයක් උනොත් මොකද කරන්නේ ?


               දැක්කද මේ ලක්ෂ 30 ක ණයක් නිසා වෙච්චි විනාසයක තරම් ! රටක් මේ තැනට ආවම මොන ආර්ථික විශේෂඥයටද පුළුවන් රටක් ගොඩගන්න. කව්ද අපිට පිහිට වෙන්නේ ? ඉරානයේ නානලද නැත්නම් චීනෙන් ආව චීන්නුද ? ( කොපි රයිට් ටැබූ සතුයි  )

               දැනට ලංකාව ඉන්නේ මෙන්න මේ වගේ තැනක. සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක් මේ තැනට පත් වීම සහ රටක් මේ තැනට පත් වුනා කියන්නේ සම්පූර්ණ දෙකක්. රටේ ඇතුලේ මොන තරම් මහා මාර්ග , අධිවේගී මාර්ග , ගුවන්පාලම් , අසාර්ථක සල්ලි තව තවත් විනාශ වෙන ගුවන්තොටුපළවල් , අසාර්ථක සල්ලි තව තවත් විනාශ වෙන වරායවල් ,අසාර්ථක සල්ලි තව තවත් විනාශ වෙන කර්මාන්ත පුර , අසාර්ථක සල්ලි තව තවත් විනාශ වෙන සෙප්පඩ විජ්ජා කොච්චර තිබ්බත් වැඩක් නැහැ. මේ කිසි දෙයක් අපිට අයිති නැහැ. මේ සියල්ල අයිති වෙන වෙන රටවල් වලට. එතනිනුත් තියෙන ගැටලුව තමයි ඒ රටවලටත් මේ සෙප්පඩ විජ්ජා වැඩක් නැහැ. අපේ රට තුළ කිසිම ලාබ ලබන ව්‍යාපාරයක් නැහැ. තියෙන සියල්ලම තව තවත් ජාතිය විනාශ කරන මහා සාප.



අපිව කාටද වැදගත් ? කව්ද අපිට දැන් අත දෙන්නේ ?

පිළිතුර ඉතාම සරළයි. අපිට කව්රුත් නැහැ.



පෝස්ටුවට අදාළ වෙනත් කරුණු සහ ප.ලි.

ලක්ෂය = 100,000
ලක්ෂ 10 = මිලියන 1
ලක්ෂ 100 = කෝටි 1



මිලියන 10 = කෝටි 1
මිලියන 100 = කෝටි 10
මිලියන 1000 = කෝටි 100 = බිලියන 1
මිලියන 10,000 = කෝටි 1000 = බිලියන 10
මිලියන 100,000 = කෝටි 10,000 = බිලියන 100
මිලියන 1,000,000 = කෝටි 100,000 = බිලියන 1000

බිලියන 1000 = ට්‍රිලියන 1



                මේ පෝස්ට් එක එකම පෝස්ට් එකක් විදිහට ලිව්වේ. තව තවත් ලපයි සිපයි විකාර කතා කර කර ඉඳලා පලක් නැහැ. ඒ නිසා කොටස් වලට කඩන්නේ නැහැ මේ වගේ පෝස්ට්. දැන් වත් මේ වෙන දේවල් ගැන අවබෝධයක් රටේ ඉන්න ජනතාවට ලබාදෙන්න ඕනේ. විවිධ අධ්‍යාපන මට්ටම් තියෙන අය මෙතනට එනවා. ඒ නිසා මෙවැනි දේවල් ඉදිරිපත් කරද්දී මුල් කොටස් ඉතාම සරළවත් , දෙවෙනි තුන් වෙනි අවස්ථා වලදී හරියටම ආර්ථිකවිද්‍යා උප්පරවැට්ටි ගැනත් කරුණු එලි කරනවා. යම් කිසි කෙනෙකුට මුල් පෝස්ට් දකිද්දී " අය්යෝ ඕවා අපි දන්නවා " කියලා හිතෙන්නත් පුළුවන්. ඒ පිරිසටම පෝස්ට් එකේ දෙවෙනි තුන් වෙනි අවස්ථා එද්දී " කිසිම දෙයක් තේරුණේ නැහැ " කියලා හිතෙන්නත් පුළුවන්. යම්කිසි තැනක් අපැහැදිලි නම් අහන්න. ඒ වගේම මෙවැනි දේවල් ඉදිපත් කරද්දී අනිවාර්යෙන්ම සංකීර්ණ තැන් එනවා. ඒවා පුළුවන් තරම් තේරුම්ගන්න උත්සාහ කරන්න හැකිතාක් සරළව විස්තර කරලා තියෙන මේ වෙලාවේ හරි. ඒ වගේම පුළුවන් තරම් FACEBOOK හරහා මෙවැනි ලිපි කාගේ බ්ලොග් එහෙක දැක්කත් Share කරන්න. මම ලියපු ඇයි අපිට ජපානෙන් 300% බද්දට වාහන ගේන්න උනේ?1960 දී ලංකාවේ මෝටර් රථ තාක්ෂනය විනාශ කළ දේශප්‍රේමීන්   මේ පෝස්ට් එක දැනට 6500 ගණනක් දෙනා ප්‍රචාරය කරලා තිබුණා FB හරහා.ඒ ලිපිය මන් හිතන්නේ අඩුම තරමේ 13,000 දෙනා වත් ඇහින් දකින්න ඇති. එම ලිපිය සහ මෙම බ්ලොගයේ ලිපි ප්‍රචාරය කරන මාතලන් , අටම්පහුර , draki , ගජින් , මොරබ්බා , සැමට මිතුරු ,පේට්‍රියා , සියලු සින්ඩි හිමියන් ඇතුළු නම් ගම් නොදන්නා සියලු දෙනාටම ස්තූතියි. මේ පෝස්ට් එකේ ඊළඟ කොටස මේ වෙද්දීත් ලියලා ඉවරයි. ඒකත් ඉක්මනට දානවා මම ඉන්න වෙලාවේම. උත්තර දෙන්න කෙනෙක් නැතුව ඒවා එළියට ඇවිත් වැඩක් නැහැ.



                මීළඟ කොටස තුලින් විදේශ විනිමය කෘතීම ලෙස පාලනය කිරීමෙන් වුනු විනාශය , නොයෙක් වර්ගයේ වංචනික බදු අයකිරීමේ ක්‍රම , බදු මුදල් වැඩි වීමේදී සිදු වන අහිතකර බලපෑම් , දිගින් දිගටම විදේශ ණය ලබා ගැනීම තුලින් රට තුළ කළු කුහරයක් හැදෙන හැටි , කොටස් වෙළඳපොළ මගින් ඇති කල ආර්ථික ප්‍රයෝග ( සැබෑ වටිනාකම ගැන කරපු පැහැදිලි කිරීම මතකනේ ) , රටේ මුදල් එක මොහෙතෙන් වාෂ්ප විය හැකි අවස්ථාවක් , දිගින් දිගටම මේ යන යෑමෙන් වැඩ වරදින හැටි , යන්තම් හරි ඔලුව උස්සන හැටි. ඊළඟ කොටස තුළදී කතා කරන දේවල් හරියටම තේරුම්ගන්න කැමති කෙනෙක් ඉන්නවා නම් මේ පෝස්ට් එක හොඳින් නිදහසේ පැයක් විතර කාලයක් අරන් බලන්න. හදිස්සියේ කියවන්න එපා. සෑහෙන දේවල් ටිකක් තියෙනවා එළියට එන්න ඕනේ.


හැකි තරම් යහළුවන් අතරේ share කරන්න...


වර්තමාන(2012 Dec)දේශපාලනය හා අඳ ගැහැණිය!

මීළඟ ජනාධිපති විය යුත්තේ කව්ද?විය හැක්කේ කව්ද ?(ලිපි කීපයක පළමු වැන්න)

රටක අග්‍රවිනිශ්චය ධූරයට හූ කියන තුට්ටු දෙකේ පාපතර දේශපාලනය

රටක පාලන ව්‍යුහයක බිහිසුණු තැන් (01)

බෝලේ පාස් කරගත්තම ඔක්කොම හරිද ?|Dont miss the catch

ඇයි මම මේ විදිහට හැසිරෙන්නේ ? Why am I ?



අපි ඉන්නේ අපිට අයිති නැති රටක . රුපියල් ට්‍රිලියන ගණනින් ණය වෙලා , සෙප්පඩ විජ්ජා කරලා , තව තවත් එරිලා , එරී එරී ඒ මඩ වලේම ඉඳන් ආශ්චර්යමත් දේශයක් ගැන සිහින ලෝක හදනවා.ආශ්චර්ය කියන්නෙත් සෙප්පඩ විජ්ජාවක් විතරයි !